ชุมชนรักษ์สิ่งแวดล้อม กรณีศึกษาเรื่องทรัพยากรน้ำของชุมชนไทลื้อ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

โครงการชุมชนรักษ์สิ่งแวดล้อม กรณีศึกษาเรื่องทรัพยากรน้ำของชุมชนไทลื้อ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์หลัก คือ การสร้างความรู้ และความตระหนักให้กับประชาชนในชุมชนไทลื้อ จนนำไปสู่การมีส่วนร่วมในการเลือกกิจกรรม และดำเนินกิจกรรมเพื่อจัดการปัญหาทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนไทลื้อ วิธีการศึกษาใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยเน้นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผลการศึกษา พบว่า โดยพื้นฐานประชาชนในชุมชนไทลื้อโดยรวมมีความตระหนัก และความรู้เกี่ยวกับปัญหาทรัพยากรน้ำอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อดำเนินกิจกรรมการสร้างความรู้ และความตระหนักให้กับประชาชนในชุมชนไทลื้อแล้ว ความรู้และความตระหนักเพิ่มขึ้นอยู่ในระดับมากจนนำไปสู่การเลือกกิจกรรมเพื่อช่วยในการแก้ปัญหาทรัพยากรน้ำ ได้แก่ กิจกรรมการทำถังดักไขมันสำหรับใช้ในครัวเรือน, กิจกรรมการทำสารกรองเพื่อกำจัดสนิมเหล็กในน้ำ, กิจกรรมทำระบบปรับปรุงคุณภาพน้ำสำหรับการอุปโภคบริโภคในครัวเรือน และกิจกรรมการทำระบบน้ำดื่มของชุมชน ผลการดำเนินการตามกิจกรรมดังกล่าว พบว่า สามารถลดปริมาณไขมันที่ถูกทิ้งลงคลองสาธารณะได้ประมาณร้อยละ 74.22 ของปริมาณไขมันทั้งหมด สามารถผลิตน้ำสะอาดสำหรับการอุปโภคได้วันละ 4,000 ลิตร และผลิตน้ำดื่มสำหรับการบริโภคในชุมชนไทลื้อได้วันละ 180 ลิตร เมื่อพิจารณาผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์ (B/C ratio) พบว่า ทุกกิจกรรมมีผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์มากกว่า 1 แสดงให้เห็นว่าทุกกิจกรรมให้ผลประโยชน์มากกว่าต้นทุน โดยกิจกรรมที่ให้ผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์มากที่สุด คือ กิจกรรมการทำระบบน้ำดื่มชุมชน รองลงมาคือ การผลิตสารกรองเพื่อกำจัดสนิมเหล็กในน้ำ การทำระบบปรับปรุงคุณภาพน้ำสำหรับอุปโภคบริโภคใสครัวเรือน และการทำถังดักไขมันสำหรับใช้ในครัวเรือน ตามลำดับ