กรุณาใช้ตัวระบุนี้เพื่ออ้างอิงหรือเชื่อมต่อรายการนี้: http://cmruir.cmru.ac.th/handle/123456789/788
ชื่อเรื่อง: โครงการวิจัยเชิงบูรณาการ เพื่อพัฒนาการจัดการการผลิตผักปลอดสารพิษ และสินค้าแปรรูปผักปลอดสารพิษ จังหวัดเชียงใหม่ ยกระดับสู่มาตรฐานสากล
ผู้แต่ง/ผู้ร่วมงาน: สมยานะ, วีระศักดิ์
คำสำคัญ: โครงการวิจัย
ผักปลอดสารพิษ
สินค้าแปรรูป
วันที่เผยแพร่: 2550
สำนักพิมพ์: Chiang Mai Rajabhat University
บทคัดย่อ: การวิจัยเรื่อง “โครงการวิจัยเชิงบูรณาการเพื่อพัฒนาการจัดการการผลิตผักปลอดสารพิษ และสินค้าแปรรูปผักปลอดสารพิษจังหวัดเชียงใหม่ ยกระดับสู่มาตรฐานสากล”มีรายละเอียดเกี่ยวกับการพัฒนาระบบการบริหารการผลิตผักปลอดสารพิษ บนความพอเพียง จังหวัดเชียงใหม่ สามารถสรุปผลการวิจัยได้ตามวัตถุประสงค์ของการศึกษา 3 ประการ ได้แก่ ประการแรก เพื่อศึกษาระบบการผลิต “ผักปลอดสารพิษ” จังหวัดเชียงใหม่ ประการที่สอง เพื่อพัฒนาระบบการบริหารการผลิต “ผักปลอดสารพิษ” ของจังหวัดเชียงใหม่ ให้ได้รับมาตรฐานระดับสากล และประการที่สาม คือ เพื่อสร้างและพัฒนาระบบการผลิตผักปลอดสารพิษ จังหวัดเชียงใหม่ให้เกิดความพอเพียง และยั่งยืน แนวทางในการวิจัยครั้งนี้ใช้ระบบวิธีวิจัยและพัฒนาแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) กับหน่วยภาคี 4 ระดับ คือ ระดับแรกหน่วยภาคีระดับชุมชน ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรในชุมชน และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน, ระดับสอง หน่วยภาคีระดับตำบล ได้แก่ องค์การบริหารส่วนตำบล เทศบาลตำบล และสำนักงานเกษตรตำบล ระดับสามหน่วยภาคีระดับอำเภอ จำนวน 10 ชุมชน ได้แก่ อำเภอสารภี อำเภอสันป่าตอง อำเภอหางดง อำเภอสันกำแพง อำเภอดอยสะเก็ด อำเภอแม่ริม อำเภอแม่แตง อำเภอพร้าว อำเภอสันทราย และอำเภอเมือง นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเกษตรอำเภอหลายแห่งให้การสนับสนุน ได้แก่ สำนักงานเกษตรอำเภอสารภี และสำนักงานเกษตรอำเภอหางดง เป็นต้น และหน่วยภาคีระดับที่สี่ หน่วยภาคีระดับจังหวัด ได้แก่ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงใหม่, ศูนย์วิจัยเพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อให้เกิดการดำเนินงานแบบมีส่วนร่วมในการจัดการการผลิตผักปลอดสารพิษ และสินค้าแปรรูปผักปลอดสารพิษจังหวัดเชียงใหม่ ให้ได้มาตรฐานระดับสากลผลการศึกษาตลอดระยะเวลาโครงการ 1 ปี พบว่า ระบบการผลิตผักปลอดสารพิษ ของจังหวัดเชียงใหม่ มีลักษณะของระบบการผลิตที่หลากหลาย ได้แก่ ลักษณะการผลิตผักปลอดสารพิษในปัจจุบัน การผลิตผักปลอดสารพิษตามวิธีการของสำนักงานเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์การเกษตร และระบบการผลิตที่ได้มาตรฐาน ซึ่งเกษตรกรแต่ละกลุ่ม ทั้ง 10 อำเภอ ต่างก็มีวิธีการผลิตที่แตกต่างกันออกไปตามสภาพบริบทของพื้นที่ในชุมชนนั้นๆ แต่ไม่ว่าจะทำการผลิตในระบบใดก็ตาม เกษตรกรต้องผลิตผักออกมาให้ได้คุณภาพ และมาตรฐานที่เป็นที่ยอมรับกันในขณะนี้ ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดได้กำหนดมาตรฐานคุณภาพของสินค้าเกษตรให้กับเกษตรกรในโครงการ คือ มาตรฐานของการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (Good Agricultural Practice : GAP) ซึ่ง กรมวิชาการเกษตรจะเป็นผู้ตรวจรับรองกระบวนการผลิตของฟาร์มเป็น 3 ระดับ คือระดับแรก คือ กระบวนการผลิตที่ได้ผลิตผลปลอดภัย ระดับที่สอง คือ กระบวนการผลิตที่ได้ผลิตผลปลอดภัย และปลอดจากศัตรูพืช และระดับสุดท้ายคือ กระบวนการผลิตที่ได้ผลิตผลปลอดภัย ปลอดจากศัตรูพืช และคุณภาพเป็นที่พึงพอใจของผู้บริโภค การจัดการผลิตผักปลอดสารพิษ ภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง นักวิจัยได้สรุปผลการวิจัยพบว่าเกษตรกรเน้นการปลูกเพื่อบริโภคเป็นหลัก ที่เหลือถึงจะนำไปจำหน่ายให้กับชุมชนของตนเอง และส่งขายไปยังตลาดชุมชน เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว ตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพีองของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งนักวิจัยได้รวบรวมผลผลิตทางการเกษตร “ผักปลอดสารพิษ” ที่เกษตรกรในจังหวัดเชียงใหม่ได้ทำการผลิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการผลิตได้มาตรฐาน GAP ของกรมวิชาการเกษตร จังหวัดเชียงใหม่ และได้ออกใบรับรองมาตรฐานให้กับเกษตรกร ในการวิจัยปีที่ 1 นี้ จำนวน 10 ชนิด ได้แก่ ผักกวางตุ้ง, กระเทียมต้น, คะน้า, ถั่วแขก, ผักโขมจีน, ผักบุ้ง, ผักสลัดใบ, มะเขือเทศ, คื่นช่าย และปวยเล้ง สำหรับการผลิตผักพื้นบ้านและการผลิตผักสมุนไพรนั้น สำนักงานเกษตรจังหวัดกำลังเริ่มดำเนินการตรวจสอบคุณภาพการผลิต (GAP) และอยู่ในช่วงกำลังเตรียมการ ทั้งนี้เพราะผักพื้นบ้านและผักสมุนไพร เป็นผักที่ไม่มีการใช้สารเคมีใดๆ เลยในการผลิต เช่น ผักชะอม ผักปรัง หรือแม้แต่กระเพราหรือโหรพา เกษตรกรส่วนใหญ่จะทำการผลิตเพื่อบริโภคเองในครัวเรือนและแจกจ่ายกันในชุมชน แต่ขณะนี้ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดได้เริ่มเข้ามาตรวจสอบคุณภาพผักดังกล่าวมากขึ้น เพราะผักดังกล่าวเริ่มเป็นที่นิยมบริโภคกันมากในท้องตลาด สังเกตได้จากอาหารแปรรูปจากผักต่างๆ ได้เป็นที่นิยมของผู้บริโภคมากขึ้น และสำหรับการวิจัยในระยะต่อไป นักวิจัยยังได้กำหนดแนวทางในการพัฒนามาตรฐานผักปลอดสารพิษ อีก 14 ชนิด ได้แก่ กล้วย, หน่อไม้ฝรั่ง, ข้าวโพดฝักอ่อน, ฟักทอง, ผักกะเฉด, กระเจี๊ยบเขียว, กระเทียม, เห็ด, หอมแดง, ถั่วฝักยาว, แตงกวา, พริก, ข้าวโพดหวาน และ มะเขือเทศ ให้ได้มาตรฐาน GAP ทั้งนี้เพราะผักดังกล่าวเป็นที่นิยมบริโภคเป็นจำนวนมาก นักวิจัยคาดว่า การดำเนินงานวิจัยในระยะต่อไป นักวิจัยได้ทำการวางแผนการวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อวางแผนการพัฒนามาตรฐานการผลิตผักปลอดสารพิษ จังหวัดเชียงใหม่ แบบบูรณาการ กับหน่วยภาคีระดับจังหวัด ได้แก่ สำนักงานเกษตรจังหวัด และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ โดยได้กำหนดออกมาเป็นแผนการพัฒนาผักปลอดสารพิษ ตามแผนยุทธศาสตร์ความปลอดภัยด้านอาหารของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2547 – 2551 เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ของการวิจัยที่มีคุณภาพและได้ผลลัพธ์ในเชิงรูปธรรมที่ยั่งยืนต่อไป
รายละเอียด: Integrated research to develop clean vegetable management and Chiang Mai processing clean vegetable product to reach international standard. This study has three main objectives; 1) to study Chiang Mai clean vegetable producing system; 2) to develop Chiang Mai clean vegetable producing system to reach international standard and 3) to create and develop clean vegetable producing system to be sufficient and sustainable. Participatory action research with quadruple party levels are conducted. The quadruple levels are firstly community level consist of group of agriculturists in community and small and micro community enterprise. The second level consist of sub district administrative organization, sub district municipality and office ofagricultural sub district. The third level consist of 10 communitiesofdistrict.ThesecommunitiesareSarapeedistrict,Sanpatong district, Maerim district, Maethang district. In addition, many agricultural offices in sub districts support and help. These are Sarapee and Hangdong agricultural offices. The fourth level is the office of Chiang Mai Provincial Public Health, Chiang Mai Multiple Cropping Center, Chiang Mai University.The study found that the clean vegetable producing system in Chiang Mai has a variety of systems such as the pattern of clean vegetable producing used at present, producing clean vegetable of Agricultural department, Ministry of Agriculture and Cooperative and also producing system which is standardize. Each group of agricultural from 10 districts has its own methods. However, their producing must be standardized . The department of Provincial Agriculture has set Good Agricultural Practice (GAP) as the basic standard. Department of Agricultural Academic will inspect and approve the producing system classify by 3 levels. The first level is the producing system which has safety product. The second level is the producing system which has safety product and free from vegetable disease. The last level is the producing system which is safe, free from vegetable disease with good quality to satisfy consumers.The study also found that agriculturists should emphasize growing to consume in their households. The remains will be sold in their own communities and other local community markets. The researchers also collect clean vegetable agricultural productivity which Chiang Mai agriculturists grow base on sufficiency economy concept. These agriculturists have been awarded GAP from Department of Agricultural Academic in Chiang Mai. Ten species of vegetables grown by these agriculturists consist of pak choi, leek, Chinese kale, common bean, Chinese spinach, water convolvulus, lettuce, tomato and celery. Concerning local vegetables and herbs, the Department of provincial agriculture is starting to check GAP. The local vegetables and herbs are free from chemical. These vegetables are chaom, cylon spinach, sacred basil, sweet basil. Most of the agriculturist will grow and consume in their household and will distribute to neighbour.The Department of Provincial agriculture has started to check the quality of these vegetables because they are much more consumed and well known in the market.The next period for the research, the researchers have set the way to develop 14 species of vegetables to be standardized. These 14 species consist of banana, asparagus, baby corn, pumpkin, neptunia, okra onion, mushroom, shallot. These 14 species consist of banana, asparagus, baby corn , pumpkin, neptunia ,okra onion, mushroom , shallot, yard long bean, cucumber,chillies, sweet corn and tomato.The next period of research, researchers have a plan to develop the standard of producing clean vegetable in Chiang Mai with the provincial parties such as Department of provincial agriculture, Department of Chiang Mai provincial public health. The plan has been set to develop clean vegetables based on the strategy of food safety from Ministry of Agriculture and Cooperative during 2004-2008.
URI: http://cmruir.cmru.ac.th/handle/123456789/788
ปรากฏในกลุ่มข้อมูล:Research Report

แฟ้มในรายการข้อมูลนี้:
แฟ้ม รายละเอียด ขนาดรูปแบบ 
cover.pdfCover404.45 kBAdobe PDFดู/เปิด
Abstract.pdfAbstract345.74 kBAdobe PDFดู/เปิด
content.pdfContent422.19 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-1.pdfChapter-1450.04 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-2.pdfChapter-2598.36 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-3.pdfChapter-3410.52 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-4.pdfChapter-4572.31 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-5.pdfChapter-5534.63 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-6.pdfChapter-6551.52 kBAdobe PDFดู/เปิด
Chapter-7.pdfChapter-7425.55 kBAdobe PDFดู/เปิด
Bibliography.pdfBibliography400.18 kBAdobe PDFดู/เปิด
Appendix.pdfAppendix3.34 MBAdobe PDFดู/เปิด


รายการทั้งหมดในระบบคิดีได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ มีการสงวนสิทธิ์เว้นแต่ที่ระบุไว้เป็นอื่น