การประยุกต์พระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสืบทอด ภูมิปัญญาท้องถิ่นงานหัตถกรรมสาขาผ้าทอของจังหวัดเชียงใหม่

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาครั้งนี้เพื่อ (1) ศึกษาบริบทและศักยภาพภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านงานหัตถกรรมผ้าทอในจังหวัดเชียงใหม่ (2) วิเคราะห์ความสอดคล้องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านงานหัตถกรรมผ้าทอ (3) เพื่อสืบทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านงานหัตถกรรมสาขาผ้าทอของจังหวัดเชียงใหม่เป็นการเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ในระดับท้องถิ่น ระดับชุมชน ระดับประเทศสู่สากล โดยได้ท าการศึกษาจากตัวอย่างทั้งหมด 5 อ าเภอ คือ อำเภอสารภี อำเภอดอยสะเก็ด อำเภอแม่ริม อำเภอสันป่าตอง และอำเภอจอมทอง โดยการวิจัยเชิงคุณภาพและ การวิจัยแบบมีส่วนร่วม จากการศึกษากลุ่มตัวอย่างทั้ง 12 กลุ่มที่อยู่ในเขต อำเภอจอมทอง อำเภอแม่ริม และอำเภอสารภี พบว่า วัตถุดิบและวัสดุอุปกรณ์ส่วนใหญ่มาจากแหล่งผลิตภายนอกท้องถิ่น ซึ่งได้แก่ ไหมประดิษฐ์ เส้นฝ้าย และฝ้าย ส่วนวัตถุดิบที่หาจากแหล่งผลิตภายในชุมชนเช่น ฝ้าย ผ้าฝ้าย และวัตถุดิบที่รับมาจากผู้ว่าจ้าง การบริหารงานเป็นแบบกลุ่มและการบริหารด้วยตนเอง ส่วนรูปแบบผลิตภัณฑ์ออกแบบเอง ผู้ว่าจ้างออกแบบให้และได้รับข้อเสนอแนะจากผู้ว่าจ้าง มีการกำหนดราคา ผลิตภัณฑ์พิจารณาจากต้นทุน คุณภาพสินค้า กำลังซื้อ ราคาขายของคู่แข่งขัน ฯลฯ มีช่องทางในการจำหน่ายและประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ได้แก่ งานแสดงสินค้า ร้านค้าของตนเอง ตัวแทนจำหน่าย สื่ออิเล็กทรอนิกส์ (Website) การวิเคราะห์ตามหลักเกณฑ์ของ SWOT Analysis พบว่า ผลิตภัณฑ์มีรูปแบบสวยงามและหลากหลาย สินค้าได้รับการรับคุณภาพจากหน่วยงานของทางรัฐไม่มีการวางแผนเพื่อรองรับปัญหาด้านวัตถุดิบและต้องนำเข้าวัตถุดิบจากแหล่งอื่น รัฐบาล ได้มีการส่งเสริมการใส่ผ้าไหมและผ้าพื้นเมือง ปัญหาด้านเศรษฐกิจส่งผลกระทบท าให้ต้นทุนในการผลิตสูง กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด มีการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้กับการดำเนินธุรกิจได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการใช้เครื่องมือที่คิดค้นจากภูมิปัญญาท้องถิ่นในการผลิตแต่ละครั้งจะใช้วัตถุดิบภายในชุมชน มีคุณภาพและนำไปใช้อย่างคุ้มค่า อีกทั้งนี้ในการดำเนินธุรกิจนั้น จะเน้นความซื่อสัตย์สุจริต เน้นการกระจายความเสี่ยง การบริหารความเสี่ยง ตลอดจนเน้นการตอบสนองตลาดภายในท้องถิ่น ภูมิภาค ตลาดภายในประเทศและตลาดต่างประเทศเป็นหลักตามลำดับ ผู้น ากลุ่ม เจ้าของกิจการ ผู้ประกอบการสืบทอดงานผ้าทอภายในครอบครัว โดยการบอกกล่าวและสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่าง สนับสนุนให้ชุมชน โรงเรียน วัด และสถานที่สำคัญ ๆ ของภาครัฐ และเอกชน เป็นแหล่งเรียนรู้งานหัตถกรรม มีการจัดวิชาที่เกี่ยวกับหัตถกรรมไว้เป็นหลักสูตรท้องถิ่นในทุกระดับชั้น เพื่อเป็นการปลูกฝังและสั่งสมความรู้ด้านงานหัตถกรรมตั้งแต่เด็ก ส่งเสริมภาครัฐและเอกชนให้มีการจัดนิทรรศการระดับจังหวัดเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์หัตถกรรม ซึ่งมีการสาธิตวิธีการผลิตและจัดจำหน่ายภายในงาน ตลอดจนได้มีการจัดท าสื่อประชาสัมพันธ์ เช่น สื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ป้ายไวนิล ฯลฯ เพื่อเผยแพร่โครงการวิจัยและสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นต่อไป