การวิจัยเพื่อพัฒนาต้นแบบการพัฒนาอนามัยและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่น จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้จากการพัฒนาต้นแบบการพัฒนาด้านอนามัยและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่น จังหวัดเชียงใหม่ ให้ได้แนวทางในการขับเคลื่อนการพัฒนาการบริหารจัดการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจากการประยุกต์ใช้คุณธรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยประชากรที่ศึกษาคือ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และชุมชนจากจำนวน 207 แห่ง ของจังหวัดเชียงใหม่ เลือกตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบเจาะจงตามวัตถุประสงค์และความต้องการเข้าร่วมโครงการได้ตัวอย่างทั้งสิ้น 4 แห่ง ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนแต่ละฝ่ายของ อปท. ได้แก่ ฝ่ายผู้บริหาร ฝ่ายผู้ปฏิบัติงาน ฝ่ายสภา รวมถึงตัวแทนชุมชน การศึกษาใช้วิธีการแบบมีส่วนร่วมและการ Focus group ร่วมกับการประเมินแบบองค์รวมโดยวิธีการสามเส้าในประเด็นของการประยุกต์ใช้คุณธรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการบริหารจัดการองค์กร ได้แก่ ความซื่อสัตย์สุจริต ความอดทนและขยันหมั่นเพียร และความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ วิเคราะห์ผลการวิจัยด้วยสถิติเชิงพรรณนา คือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า ระดับของการประยุกต์ใช้คุณธรรมตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการบริหารจัดการของ อปท. โดยฝ่ายผู้บริหารมีระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ฝ่ายผู้ปฏิบัติงาน และฝ่ายสภา อปท. ตามลำดับ การพัฒนาต้นแบบสามารถประเมินได้จากความอยู่ดีมีสุขของคนในชุมชน อาศัยการวิเคราะห์และถอดบทเรียนร่วมกับตัวแทนของชุมชนในพื้นที่การปกครองของ อปท. ได้แก่ ความอยู่ดีมีสุขที่เกิดจากคนในชุมชนมีการรักษาความสะอาดในชุมชนและไม่มีปัญหาขยะรวมถึงมลพิษทางอากาศ คนในชุมชนเอาใจใส่และดูแลสุขภาพ มีความพร้อมด้านบุคลากรทางการแพทย์ มีสาธารณูปโภคที่ดีและครบครัน มีการสงวนและอนุรักษ์ที่ดินไว้สำหรับคนในชุมชน ไม่สนับสนุนให้ขายแก่นายทุน ผลการวิจัยสามารถสังเคราะห์องค์ความรู้จากการพัฒนาต้นแบบการพัฒนาด้านอนามัยและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่น จังหวัดเชียงใหม่ โดยการระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับผลการประเมินของการประยุกต์ใช้คุณธรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ได้แนวทางในการขับเคลื่อนการบริหารจัดการองค์กรที่สามารถตอบสนองความอยู่ดีมีสุข ของชุมชนได้อย่างแท้จริง พบว่า ต้นแบบการบริหารจัดการที่ดีต้องเกิดขึ้นจากความร่วมมือ 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายผู้บริหารของ อปท. กับภาคประชาชน บนฐานของคุณธรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ความซื่อสัตย์สุจริต ความอดทนและขยันหมั่นเพียรและความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ที่ประยุกต์ใช้ในการทำงานโดยเฉพาะคุณธรรมที่ อปท. จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องนำไปใช้กับการทำงาน คือความซื่อสัตย์สุจริต ขณะเดียวกันภาคประชาชนต้องเน้นการมีส่วนร่วมกับ อปท. ให้มากขึ้นโดยเฉพาะการมีส่วนร่วมในการติดตามและประเมินกิจกรรม หรือโดยการที่ อปท. ได้ ส่งเสริมความอยู่ดีมีสุขให้กับคนในชุมชน ข้อเสนอแนะสำหรับการวิจัยในครั้งนี้คือ ต้องมีการขับเคลื่อนการพัฒนาต้นแบบให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของท้องถิ่นจากการบริหารจัดการ อปท. ร่วมกับชุมชนในท้องถิ่นบนฐานของคุณธรรมตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยเฉพาะ 7 จังหวัดภาคเหนือตอนบนที่มีบริบท ใกล้เคียงกับจังหวัดเชียงใหม่