ชุมชนรักษ์สิ่งแวดล้อม กรณีศึกษาเรื่องขยะมูลฝอยของชุมชนไทลื้อ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

โครงการชุมชนรักษ์สิ่งแวดล้อม กรณีศึกษาเรื่องขยะมูลฝอยของชุมชนไทลื้ออำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์หลัก คือ การสร้างความรู้ และความตระหนักให้กับประชาชนในชุมชนไทลื้อ จนนำไปสู่การมีส่วนร่วมในการเลือกกิจกรรม และดำเนินกิจกรรมเพื่อจัดการปัญหาขยะมูลฝอยในพื้นที่ชุมชนไทลื้อ วิธีการศึกษาใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยเน้นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผลการศึกษา พบว่า โดยพื้นฐานประชาชนในชุมชนไทลื้อมีความตระหนักเกี่ยวกับปัญหาขยะมูลฝอยอยู่ในระดับมากอยู่แล้ว แต่ในส่วนของความรู้ความเข้าใจยังมีอยู่ในระดับน้อยในหลายประเด็น รวมทั้งพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยยังไม่สนับสนุนการจัดการขยะมูลฝอยในปัจจุบันมากเท่าที่ควร เมื่อดำเนินกิจกรรมการเพิ่มความรู้ และความตระหนักให้กับประชาชนในชุมชนไทลื้อแล้ว ความรู้และความตระหนักของประชาชนในชุมชนไทลื้อเพิ่มขึ้นมาอยู่ในระดับมากจนนำไปสู่การเลือกกิจกรรมเพื่อช่วยในการแก้ปัญหาขยะมูลฝอย ได้แก่ กิจกรรมการทำน้ำหมักชีวภาพจากขยะอินทรีย์ในครัวเรือน, การทำปุ๋ยหมักชีวภาพในครัวเรือน, การทำปุ๋ยหมักชีวภาพในชุมชน, การเลี้ยงสัตว์ด้วยมูลฝอยอินทรีย์ และการใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก จากการปฏิบัติตามรูปแบบการแก้ปัญหาที่ชุมชนไทลื้อเลือกไว้ พบว่า สามารถลดปริมาณขยะมูลฝอยในชุมชนได้ร้อยละ 41.27 โดยกิจกรรมที่สามารถลดปริมาณขยะมูลฝอยได้มากที่สุด คือ ปุ๋ยหมักชีวภาพ ลดได้ร้อยละ 19.0 รองลงมา ได้แก่ การทำน้ำหมักชีวภาพลดได้ร้อยละ 17.2, การเลี้ยงสัตว์ด้วยมูลฝอยอินทรีย์ลดได้ร้อยละ 4.9 และการใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติกสามารถลดได้ร้อยละ 0.17 ตามลำดับเมื่อพิจารณาผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์ พบว่า ทุกกิจกรรมมีผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์มากกว่า 1 แสดงให้เห็นว่าทุกกิจกรรมให้ผลประโยชน์มากกว่าต้นทุน โดยกิจกรรมที่ให้ผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์มากที่สุด คือ การใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก รองลงมาคือ การเลี้ยงสัตว์ด้วยมูลฝอยอินทรีย์ การทำปุ๋ยหมักชีวภาพ และการทำน้ำหมักชีวภาพ ตามลำดับ