แนวทางการพัฒนางานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ วิเคราะห์การบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ โดยใช้กระบวนการบริหารงานวงจรคุณภาพ (Deming Cycle: PDCA) และเพื่อเสนอแนะแนวทาง การพัฒนาการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยครั้งนี้ คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 1 คน ศึกษานิเทศก์ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 1 คน ผู้รับผิดชอบงานวิชาการ จำนวน 1 คน ครู ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตำบล จำนวน 11 คน และครู ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” จำนวน 10 คน รวม 24 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์และสังเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัญหาการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ (1) ด้านการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา คือ การปรับปรุงแก้ไขหลักสูตรสถานศึกษา และครูไม่มีความรู้ในด้านการปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษาเท่าที่ควร (2) ครูบางท่านไม่เข้าใจในการวัดผลประเมินผลตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ปรับปรุง 2559) และไม่มีเครื่องมือวัดผลกลางภาคเรียน ที่เป็นแกนกลาง รวมไปถึงการเข้าร่วมการทำกิจกรรมและการเข้าสอบของผู้เรียน เป็นต้น (3) ด้านการนิเทศภายในสถานศึกษา คือ เครื่องมือการนิเทศที่ไม่เทียบเคียงกับส่วนกลาง หรือแห่งอื่น และผู้รับการนิเทศไม่ได้นำผลจากการนิเทศมาปรับปรุงพัฒนาการจัดการเรียนการสอนมากเท่าใด 2. แนวทางการพัฒนาการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ (1) ควรจัดให้มีโครงการอบรมการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อสร้างองค์ความรู้ให้แก่ครูผู้จัดการเรียนการสอนโดยเชิญผู้เชี่ยวชาญทางด้านการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษามาให้คำแนะนำ และตรวจสอบหลักสูตรสถานศึกษา อีกทั้งควรนำชุมชนเครือข่ายเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาให้มากขึ้น นอกจากนี้ควรมีการประเมินการใช้หลักสูตรสถานศึกษา เพื่อนำไปสู่การพัฒนา ปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษาและควรจะทำเป็นประจำทุกปีการศึกษาเพื่อเป็นการพัฒนาหลักสูตรให้ทันต่อยุคสมัย (2) ด้านการวัดและประเมินผล ควรจัดให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในรูปแบบชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ในด้านการเรียนการสอน การวัดผล ประเมินผล การนิเทศ ติดตามนักศึกษา รวมไปถึง การจัดโครงการสอนเสริม โครงการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และการส่งเสริมให้ครูเข้ารับการอบรมในรายวิที่ยาก และไม่มีความถนัดในการจัดการเรียนการอสอน (3) ด้านการนิเทศภายในสถานศึกษา ควรมอบหมายให้ครูผู้ดูแลศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตำบลต่าง ๆ ครูนิเทศศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” เข้านิเทศการจัดการเรียนการสอน ร่วมกับภาคีเครือข่ายในพื้นที่ เพื่อให้ได้การนิเทศภายในสถานศึกษาที่เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษาแต่ละแห่ง อีกทั้งควรทำเครื่องมือการนิเทศภายในสถานศึกษาให้เทียบเคียงกับที่อื่น และส่วนกลาง เพื่อให้ได้การรายงานการนิเทศที่มีรูปแบบเดียวกัน และจากการประเมินผลการนิเทศ เมื่อนำผลนั้นมาทำการพัฒนา ปรับปรุง การจัดการเรียนการสอนให้ดีขึ้น ครูควรทำการรายงานผลให้แก่สถานศึกษาทราบทุกครั้งในวันประชุมประจำเดือน เพื่อกระตุ้นให้ครูและเครือข่ายเกิดกระบวนการเรียนรู้ การแก้ปัญหาในการจัดการเรียนการสอน