ภูมิปัญญาเครื่องดนตรีล้านนาเพื่อสืบทอดการสร้างเครื่องดนตรีพื้นบ้านและเสริมสร้างความเข้มแข็งทางวัฒนธรรม

Abstract

งานวิจัยฉบับนี้ จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประวัติและกระบวนการสืบทอดการสร้างเครื่องดนตรีล้านนาจากนายบุญรัตน์ ทิพย์รัตน์ช่างสร้างเครื่องดนตรีในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่และศึกษากระบวนการสร้างเครื่องดนตรีล้านนาจากช่างทำเครื่องดนตรีล้านนาในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่

การศึกษาถึงประวัติการสืบทอดและกระบวนการสร้างเครื่องดนตรีล้านนาประเภทสะล้อและซึงโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ และทฤษฎีการศึกษาทางมานุษยดนตรีวิทยา ในการศึกษาข้อมูลจากภาคเอกสารและภาคสนาม ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการสืบทอดการสร้างเครื่องดนตรีพื้นบ้านล้านนาประเภทสะล้อและซึงนั้นริ่เริ่มมาจากเจ้าสุนทร ณ เชียงใหม่ และได้ถ่ายทอดให้นายบุญรัตน์ ทิพย์รัตน์ผ่านกระบวนฝึกฝนทักษะทางช่างและได้ถ่ายทอดมาจนถึงนายกำจร เทโวขัติ์ ผู้เป็นช่างสร้างเครื่องดนตรีพื้นบ้านล้านนาประเภทสะล้อและซึงที่มีคุณภาพในปัจจุบัน กระบวนการสร้างสะล้อและซึงพบว่าการสร้างสะล้อและซึงทั้งสามขนาดคือ ขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ มีกระบวนวิธีการสร้างที่เหมือนกันต่างกันที่ขนาดกับระดับเสียง สะล้อและซึงเป็นเครื่องดนตรีพื้นบ้านล้านนา ประเภทเครื่องสีและดีด ปัจจุบันมีความนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่คุณภาพของเครื่องดนตรีขึ้นอยู่กับวัสดุที่ผลิต คือ ไม้และช่างฝีมือผู้ผลิตเป็นสำคัญ